Σάββατο 17 Οκτωβρίου 2009

Κατασκευές Οριγκάμι και η Ιστορία τους

Paper Model - ROMMY Sloth Paper Toys No.02


Origami Box - Double Heart Box


Στις μέρες μας, η λέξη «origami» έχει πλέον καθιερωθεί σε όλο τον κόσμο. Είναι η αντίστοιχη ιαπωνική της ελληνικής λέξης «χαρτοδιπλωτική» και περιγράφει την κατασκευή ενός σχήματος (πράγματος, ζώου, λουλουδιού κλπ) με το δίπλωμα ενός ή περισσοτέρων χαρτιών.

Η ιστορία του ξεκινά ίσως με την ίδια την ιστορία του χαρτιού. Το υλικό αυτό που μας επιτρέπει να το διπλώσουμε πολλές φορές κρατώντας τη μορφή που του δίνουμε χωρίς να κόβεται, εφευρέθηκε στην Κίνα περίπου το 100 μ.Χ. Στην Ιαπωνία έφτασε με Βουδιστές μοναχούς γύρω στο 550 μ.Χ.

Κατά την περίοδο
Heian (794-1185), οι μορφωμένοι Ιάπωνες επικοινωνούσαν μεταξύ τους με επιστολές, τις οποίες δίπλωναν με ιδιαίτερο τρόπο. Οι άνδρες της μόδας τότε, είχαν μαζί τους ένα tato, κάτι σαν πορτοφόλι origami.

Την ιστορική περίοδο
Kamakura (1185-1333) ένα επίσημο δώρο ήταν το noshi awabi, το εσωτερικό ενός όστρακου, τυλιγμένο με ορισμένο τρόπο σε χαρτί. Αυτό το δίπλωμα του χαρτιού ονομάστηκε noshi και ακόμα και σήμερα, συμβολικά, το βλέπουμε πάνω σε δώρα. Ακόμα, συνηθιζόταν στο στόμιο του δοχείου με το sake που προοριζόταν για τελετές (ειδικά γάμος) να διπλώνουν χαρτί με ιδιαίτερο τρόπο που λίγοι γνώριζαν και μετέδιδαν προφορικά. Επειδή το αποτέλεσμα έμοιαζε με πεταλούδα, αυτά τα πρώτα origami ονομάστηκαν ocho και mecho (αρσενική και θηλυκή πεταλούδα).

Κατά την περίοδο
Muromachi (1333-1573) τα λουλούδια προσφέρονταν περίτεχνα τυλιγμένα σε χαρτί γνωστό σαν tsutsumi. Την περίοδο Edo (1600-1867) που ακολουθεί, συναντούμε υφάσματα με σχέδια origami επάνω, καθώς και απεικονίσεις νεαρών πλούσιων γυναικών που ασχολούνται με αυτή την τέχνη. Αντίθετα, την περίοδο Meiji (1868-1912) υπάρχουν φωτογραφίες παιδιών που κάνουν χαρτοδιπλωτική.

Στη Δύση το χαρτί έρχεται πολύ αργότερα, μέσω των Αράβων που κλέβουν το μυστικό της κατασκευής του από Κινέζους φυλακισμένους στη Σαμαρκάνδη (περίπου 750 μ.Χ.) και το μεταφέρουν στην Ισπανία. Από εκεί παίρνει το δρόμο για την Γαλλία, Αγγλία, Κεντρική Ευρώπη (περίπου 1500 μ.Χ.). Εκεί υπήρχε η συνήθεια ο νονός να δίνει ένα ειδικά διπλωμένο χαρτί στο παιδί με την ημερομηνία της βάφτισης επάνω. Το πιο διάσημο όμως origami της Ευρώπης του 17ου αιώνα ήταν ένα πουλί γνωστό με το ισπανικό του όνομα :
pajarita. Βέβαια, το ίδιο σχέδιο οι Ιάπωνες το έλεγαν inu (σκύλο!).

Ο
20ος αιώνας απογειώνει το origami, ειδικά κατά το δεύτερο μισό του. Πολλοί οι Ιάπωνες αλλά και οι Ευρωπαίοι και οι Αμερικανοί που ασχολούνται με αυτό! Καθώς ο κόσμος μας μικραίνει με τη ραγδαία εξέλιξη της επικοινωνιακής τεχνολογίας , μια γόνιμη ανταλλαγή ιδεών λαμβάνει χώρα. Πολλά βιβλία τυπώνονται, για παιδιά και για μεγάλους, για αρχάριους και προχωρημένους. Αισθάνεται κανείς ότι τα πάντα έχουν διπλωθεί και έχουν βρεθεί σχετικά με το origami. Ποιό μπορεί να είναι το μέλλον του;

Επειδή σίγουρα κάτι ακόμα θα υπάρχει να ανακαλύψουμε, ας πάρουμε στα χέρια μας ένα χαρτάκι και ας παίξουμε μ’ αυτό, όπως τόσοι άλλοι άνθρωποι έκαναν πριν από μας. Γιατί πάνω απ’ όλα το origami είναι παιχνίδι, δημιουργία, διασκέδαση και φιλία!


Kusudama - Pokoko

Ornament - Vann Star

Kusudama - Lily Flower (red)

Το οριγκάμι (origami) είναι η καλλιτεχνία του διπλώματος χαρτιού. Είναι επινόηση των Ιαπώνων . Το οριγκάμι χρησιμοποιεί το δίπλωμα για την κατασκευή πολλών θεμάτων. Το κόψιμο δεν επιτρέπεται. Το οριγκάμι εξασκούνταν ήδη από την εποχή Edo (1603-1867). Σε αντίθεση με το οριγκάμι, το κόψιμο του χαρτιού επιτρέπεται στο kirigami.

Το origami δεν χρησιμοποιείται μόνο ως εικαστική τέχνη και τρόπος διασκέδασης, αλλά έχει εφαρμογές και σε τομείς όπως τα μαθηματικά, η αρχιτεκτονική, η ιατρική (ως μέθοδος θεραπείας) κ.α.

Το χαρτί που χρησιμοποιείται για το origami μπορεί να είναι οποιοδήποτε τετράγωνο χαρτί. Υπάρχουν όμως και ειδικά χαρτιά, τα οποία είναι πιο ανθεκτικά, αφού δεν σκίζονται και έτσι τους δίνουμε πιο εύκολα τη φόρμα που θέλουμε. Κυκλοφορούν σε πολλούς τύπους και χρώματα ανάλογα με τα μοντέλα που θέλει κανείς να φτιάξει. Οι τεχνικές που υπάρχουν για να μπορέσει κάποιος να δημιουργήσει έργα origami είναι πολλές και καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι ασχολούνται, νέες ιδέες και μέθοδοι προκύπτουν.

Διάφορες συνδέσεις σχετικά με το origami και διάφορα σχέδια που μπορείτε να κάνετε θα τα βρείτε στο http://www.youtube.com/watch?v=o3TS7e_2ytE&NR=1.